Kolejne badania potwierdzają niższą o około 95 proc. szkodliwość papierosów elektronicznych w porównaniu z papierosami tradycyjnymi. Na tzw. naukowej skali obniżania ryzyka (risk continuum) e-papierosy są spozycjonowane jako mniej toksyczne od tzw. wyrobów nowatorskich, czyli popularnych podgrzewaczy tytoniu.

Konkretne liczby wymienia np. raport brytyjskiej Izby Gmin, powołując się między innymi na dane Public Health England, instytucji zdrowia publicznego w Wielkiej Brytanii oraz Royal College of Physicians (Królewskiego Kolegium Lekarskiego), według których e-papierosy są potencjalnie mniej szkodliwe aż o 95 proc., w porównaniu do tradycyjnych papierosów ze względu na brak najbardziej toksycznych substancji smolistych. W Polsce na te badania powoływał się prof. Sergiusz Nawrocki, onkolog i radioterapeuta z Katedry Onkologii Collegium Medicum Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego oraz Katedry Onkologii i Radioterapii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego podczas wykładu pt. „Prewencja nowotworów: alternatywne produkty tytoniowe – redukcja szkód czy wilk w owczej skórze?”, wygłoszonego w sierpniu 2020 r.

Naukowcy opracowali nawet pojęcie tzw. skali obniżania ryzyka (risk continuum), która przedstawia poziom ekspozycji konkretnych produktów na toksyny. Według tej skali, potencjalnie najmniej szkodliwa jest tzw. nikotynowa terapia zastępcza (NRT), czyli np. gumy do żucia czy plastry antynikotynowe, na drugim miejscu są tzw. modern oral products, czyli produkty doustne, (np. dostępne od tego lata w Polsce saszetki nikotynowe VELO), potem e-papierosy, za nimi tzw. traditional oral products, wśród których jest np. sproszkowany tytoń czy podgrzewacze tytoniu, a na końcu tradycyjne papierosy i cygara.

Poszczególne rządy postawiły na wdrożenie strategii redukcji ryzyka, polegającej na rekomendowaniu pacjentom, którzy nie są w stanie porzucić nałogu – potencjalnie mniej szkodliwych alternatyw, takich jak np. e-papierosy. Robią to rządy Wielkiej Brytanii, Nowej Zelandii, Kanady, czy Japonii. Z kolei nowozelandzkie ministerstwo zdrowia stwierdziło w swoim komunikacie, że „poprzez lepszą regulację prawną i dostęp do publicznej informacji jest okazja do wspierania palaczy, by przerzucili się na mniej szkodliwe alternatywy, znacząco ograniczając ryzyko dla zdrowia ich i najbliższych”. Jednak żaden poważny autorytet nie sugeruje, że są one całkowicie nieszkodliwe, więc najlepiej jest zaprzestać także wapowania, ale na pewno nie za cenę powrotu do palenia tradycyjnego tytoniu. Należy jednak zwracać szczególną uwagę na to, po jakie e-papierosy i inne zamienniki wyrobów tradycyjnych sięgamy, w szczególności na to, czy są one poddawane regularnym badaniom i analizom. I tak, np. na elektronicznym urządzeniu Vuse ePen do tej pory przeprowadzono 27 testów behawioralnych, 82 analizy chemiczne, 35 testów określających wpływ na komórki organizmu oraz 20 badań klinicznych.

W ostatnich latach w ofercie wielu uczelni wyższych pojawił się kierunek kryminologia, który cieszy się stale rosnącą popularnością. Nie ma co się dziwić – już sama nazwa brzmi niezwykle interesująco, a na myśl automatycznie przychodzą nam ulubione seriale o zbrodniach, gdzie główny bohater rozwiązuje zawiłą zagadkę morderstwa. Pora jednak odstawić fikcję na bok i sprawdzić, czym naprawdę zajmują się kryminolodzy i jakie zawody wykonują absolwenci tego kierunku!

Czym jest kryminologia

Kryminologia to dziedzina nauki ściśle związana z prawem karnym, która zajmuje się czynnikami społeczno – behawioralnymi wpływającymi na zjawisko przestępczości. Łączy w sobie elementy m.in. psychologii, medycyny, socjologii i prawa, przez co można powiedzieć, że ma bardzo szeroki zakres problematyki.

Kryminolodzy skupiają się na dokładnej analizie teoretycznej przestępstwa, próbując odpowiedzieć na pytania:

• Dlaczego został popełniony czyn zabroniony?
• Jakie były motywy popełnienia przestępstwa?
• Co kierowało przestępcą?
• Jaki wpływ na dany przypadek miało środowisko społeczne przestępcy?
• Jakie skutki wywołało dokonanie przestępstwa, zarówno dla przestępcy, jak i środowiska?
• Dlaczego dana osoba padła ofiarą przestępstwa?

Dzięki analizowaniu dokonywanych czynów zabronionych kryminolodzy uczą się przeciwdziałać w przyszłości podobnym przypadkom.

Czym nie jest kryminologia?

Kryminologia często bywa mylona z pokrewną kryminalistyką. Jednak różnica pomiędzy obiema dziedzinami jest naprawdę szeroka.

Oględziny miejsca popełnienia przestępstwa, pobieranie odcisków palców, zbieranie i interpretacja dowodów – tym wszystkim nie zajmuje się kryminolog, a technik kryminalistyki.

Kryminalistyka jest dziedziną ścisłą, czerpiącą głównie z chemii, fizyki i biologii. Specjaliści z zakresu kryminalistyki pracują bezpośrednio na miejscu zdarzenia zbierając materiał dowodowy i zabezpieczając ślady, a następnie wykonują badania laboratoryjne umożliwiające wykrycie sprawcy.

Ponadto technik kryminalistyki oprócz ukończenia studiów musi przejść szkolenie i zdobyć uprawnienia w policji.

Czym naprawdę zajmuje się kryminolog?

Można powiedzieć, że kryminolog jest specjalistą socjologiem, który „rozkłada na czynniki pierwsze” dane przestępstwo szukając wyjaśnień, dlaczego do niego doszło.

Jego zadaniem jest zbadanie zjawiska zbrodni od strony psychologicznej, analizując dokładnie zarówno osobę przestępcy, jak i ofiary. Tworzy portrety psychologiczne, rozważa wpływ przeżyć z dzieciństwa oraz otoczenia na podjęcie decyzji o popełnieniu zbrodni, a także porównuje z podobnymi przypadkami.

Priorytetem działań w zakresie kryminologii jest ustalenie przyczyny różnego rodzaju przestępstw. Pozyskaną wiedzę kryminolog wykorzystuje do zapobiegania i zwalczania przestępczości, poprzez wprowadzenie konkretnych działań, w zależności od miejsca zatrudnienia.

Techniki kryminologiczne

Kryminolodzy w swojej pracy wykorzystują rozmaite techniki badawcze, takie jak:

• obserwacja osób, grup i zjawisk społecznych,
• analiza psychologiczno – bahawioralna,
• formułowanie hipotez,
• wywiad swobodny i z wykorzystaniem kwestionariusza,
• analiza akt sądowych i dokumentów prawnych,
• eksperyment naturalny i laboratoryjny.

Opierają się one w dużej mierze na psychologii, socjologii, statystyce, a nawet psychiatrii.

Jak zostać kryminologiem?

Kryminologiem można nazwać osoby, które ukończyły studia na kierunku kryminologicznym bądź obrały kryminologię jako specjalizację na studiach z bezpieczeństwa wewnętrznego.

Wiedza z zakresu kryminologii jest szczególnie przydatna dla osób planujących w przyszłości wstąpienie w szeregi służb mundurowych, takich jak Policja czy Służba Więzienna.

Po ukończeniu studiów z kryminologii lub specjalizacji w tym obszarze, można aplikować na różnorodne stanowiska związane z analizą przestępczości i jej zapobieganiem. Wakaty dla kryminologów są dostępne na platformie Jooble w organach ścigania, instytutach badawczych oraz organizacjach pozarządowych zajmujących się bezpieczeństwem społecznym. Ich zadaniem jest stosowanie teorii kryminologicznych w praktyce, analiza danych kryminalnych i opracowywanie strategii prewencji przestępczości, wspierając służby mundurowe i inne instytucje w zwalczaniu przestępczości.

Cechy dobrego kryminologa

Zanim podejmiesz decyzję o studiowaniu kryminologii zastanów się, czy na pewno się do tego nadajesz. Nie wystarczy jedynie zamiłowanie do czytania lub oglądania kryminałów – te często zupełnie odbiegają od stanu faktycznego.

Osoba planująca swoją karierę w zawodzie kryminologa powinna mieć umiejętności analityczne i dedukcyjne. Pamiętajmy, że jest to nauka humanistyczna, dlatego przyda się również zainteresowanie historią, prawem, psychologią behawioralną czy chęć przeciwdziałania przestępczości. Dość ważna jest także odporność psychiczna – możesz w przyszłości mieć do czynienia z analizą brutalnych przestępstw, morderstw czy gwałtów.

Studia I stopnia i II stopnia na kierunku kryminologia

Jak już było to wspomniane, coraz więcej uczelni w Polsce oferuje studia na kierunku kryminologia. Mamy możliwość otrzymania tytułu licencjata (studia I stopnia licencjackie – czas trwania 3 lata) bądź magistra (dodatkowo 2-letnie studia II stopnia).

Obecnie studenci mogą swobodnie wybierać tryb studiów, większość szkół wyższych oferuje zarówno studia stacjonarne, jak i niestacjonarne, a nawet niektóre wprowadzają możliwość studiów hybrydowych i online. Jest to szczególnie wygodne dla studentów łączących naukę z pracą zawodową.

Moduły studiów

Często na studiach oprócz wiedzy ogólnej będziesz mógł wybrać jedną z wąskich specjalizacji, która nakieruje twoją karierę na właściwy tor. Są to przykładowo: detektywistyka, prewencja kryminalna, resocjalizacja, wiktymologia, patologie społeczne, cyberbezpieczeństwo czy moduły dostosowane bezpośrednio dla kandydatów starających się o pracę w Policji, czy Służbie Więziennej (moduł penitencjarny). Dowiedz się więcej o tym kierunku studiów  https://wsm.warszawa.pl/rekrutacja/kryminologia.

Kryminologia

Czego nauczą Cię studia kryminologiczne?

W zależności od uczelni oferowane na kierunku kryminologia przedmioty mogą się nieznacznie różnić, jednak możemy być pewni, że w ramach zajęć pojawią się: elementy prawa karnego i sądowego, psychologia, antropologia kryminalistyczna, wiktymologia (przedmiot dotyczący problematyki ofiar przestępstw), ochrona praw człowieka czy etyka.

Po ukończeniu studiów będziesz mieć interdyscyplinarną wiedzę i umiejętności, takie jak m.in.:

• dobór trafnych metod i technik kryminologicznych,
• stawianie hipotez i rozwiązywanie nawet zawiłych problemów,
• poszukiwanie poszlak i motywów,
• znajomość mechanizmów psychologicznych i zaburzeń psychicznych mogących wpływać na popełnienie przestępstwa,
• dobór sposobu przeciwdziałania czynom zabronionym,
• badanie skutków przestępstwa i resocjalizacji,
• umiejętność współpracy i podejmowania wspólnych działań w zakresie bezpieczeństwa,
• ocena krytyczna zachowań społecznych.

Ścieżki kariery po kierunku kryminologia

Absolwenci kierunku kryminologia, mają szeroki wachlarz wyboru dalszej ścieżki kariery. Oczywiście w pierwszej kolejności są to służby mundurowe (Policja, Straż Graniczna, Służba Więzienna, Służba Celna) i specjalne (Centralne Biuro Antykorupcyjne, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego).

Nie mniej jednak istnieje zapotrzebowanie na wyspecjalizowanych kryminologów w innych instytucjach czy firmach prywatnych:

• jednostki zarządzania kryzysowego,
• prokuratura i sądy,
• firmy detektywistyczne,
• agencje ochrony mienia,
• firmy i korporacje posiadające działy bezpieczeństwa danych,
• firmy zajmujące się cyberbezpieczeństwem.

Po co właściwie potrzebni są nam kryminolodzy?

Głównym celem badań kryminologicznych jest ustalanie przyczyn i wpływu środowiska na zjawisko przestępczości, aby w przyszłości móc podejmować skuteczne działania mu przeciwdziałające.

Dlatego też praca kryminologów jest szczególnie ważna w sektorach odpowiedzialnych za nasze bezpieczeństwo. Ich badania są pomocne w tworzeniu i stanowieniu prawa karnego lub wyszukiwaniu słabych punktów organów odpowiedzialnych za ochronę osób i dóbr.

Ile zarabia kryminolog

Ciężko jednoznacznie określić wysokość zarobków specjalisty kryminologa. W praktyce wszystko zależy od stażu pracy oraz tego, w jakich instytucjach jest on zatrudniony.

Pensja początkującego kryminologa zaraz po studiach to ok. 4000 zł.

Czy warto iść na studia na kierunku kryminologia?

Z pewnością jest to jeden z kierunków, po których masz szeroką wiedzę i umiejętności praktyczne cenione w wielu sektorach. W dzisiejszych czasach szczególny nacisk kładzie się na bezpieczeństwo zarówno osób, jak i danych. Dlatego kryminologia zapewnia przyszłe zatrudnienie.

To kierunek bardzo atrakcyjny dla osób, które pragną pracować w Policji – szczególnie w wydziałach kryminalnym oraz dochodzeniowo-śledczym.

Kryminologia to zawód z przyszłością. Dlatego, jeśli czujesz, że bezpieczeństwo jest dla Ciebie ważne, nie wahaj się i wybierz studia na tym kierunku!